Column Privacy - Een kind mag zich verstoppen

In de praktijk ben ik bijna alleen maar bezig met de privacy van volwassen mensen. En met mij een hoop collega’s in dit vakgebied.

Als we al eens stilstaan bij kinderprivacy, dan is het vaak vanuit de vraag wanneer jongeren oud genoeg zijn om zelf toestemming te geven voor het verwerken van hun gegevens. Als het dan al eens meer uitgebreid gaat over privacy en kinderen, gaat het vaak over vieze mannen in de online wereld die kindertjes lokken door gebruik te maken van valse identiteiten. Beiden vormen een onterecht nauwe blik.

Echte gesprekken over de rol van privacy van het kind ten opzichte van de ouders en/of verzorgers, worden amper gevoerd. Maar laat een ding heel duidelijk zijn: kinderen hebben een in het Kinderrechtenverdrag vastgelegd recht op privacy. En dat recht is net zo echt als dat recht op privacy van volwassenen. Het omvat onder meer het recht op het hebben van ‘geheimpjes’ en een eigen (sociaal) leven. En juist die geheimen en die privéwereld hebben we te respecteren.

Op basis van dat kinderrecht op privacy is het bijvoorbeeld niet toegestaan om e-mails, berichten of appjes van je kind te lezen. En ook moet je je verre houden van het dagboek – in welke vorm die dan ook komt. Als ik dat weleens opwerp als gespreksonderwerp, doet het me zeer te zien hoe eendimensionaal er gedacht wordt. Te vaak hoor ik van ouders die continu hun kinderen tracken via apps. En telefoons die met stalkerware worden geïnfecteerd zodat ze ook nog eens op elk moment met alle vormen van communicatie kunnen meelezen. Een gechipte hond heeft meer privacy.

‘Maar dat is voor hun eigen veiligheid!’, hoor ik diezelfde volwassenen dan roepen. En hoezeer ik – als moeder van een prachtig kind van 13 – ook snap dat je je kinderen wilt beschermen tegen alle gevaar van de wereld, mag een dergelijk statement nooit als excuus worden gebruikt om de privacy van kinderen 100% van de tijd te schenden. Ook voor het schenden van de privacy van kinderen geldt dat je maat moet houden. Er moet een echte geldige reden zijn om de privacy te doorbreken, die moet dan ook nog eens proportioneel zijn en subsidiair (het kan echt niet anders dan op deze manier en we houden de inbreuk zo beperkt mogelijk).

Volwassenen mogen wat mij betreft wel wat beter opgevoed worden. En dit is niet alleen een oproep om je aan de wet te houden (eenieder wordt geacht de wet te kennen), maar het is vooral ook een moreel appel. Wij bevinden ons in een machtspositie ten opzichte van kinderen, wij horen voor kinderen te zorgen en horen dat naar beste inzicht te kunnen doen. En dat betekent in dit geval: ook zorgen voor respect voor de privacy. En simpelweg omdat iets kan, het tracken van een kind en het heimelijk meelezen van alle berichten, maakt niet dat het ook ethisch oké is.

“Always eyes watching you and the voice enveloping you. Asleep or awake, indoors or out of doors, in the bath or bed — no escape. Nothing was your own except the few cubic centimeters in your skull” – George Orwell, 1984

Rachel Marbus
@RACHELMARBUS op Twitter

Deze column verscheen in IB2-2021.